Kolejna, ale na pewno nie ostatnia, wizyta przy kamiennym mostku na bełżeckich Szczetach. Miejsce mało popularne a sam mostek można by rzec nieznany. A szkoda, bo jest naprawdę ciekawy. Zlokalizowany pośród pól, prawie na środku dziś zalesionego wąwozu, chyba w jego najpłytszym, ale też i najszerszym miejscu. Nieszczególnie rzuca się w oczy. Przy wcześniejszej wizycie,…
Krótka informacja o potencjalnej mogile z okresu wielkiej wojny, najprawdopodobniej z 1914 roku, która znajduje się na skaju lasu w Hucie Dzierążyńskiej. Choć przekazy ustne wskazują tu mogiłę, brak jest jakiegokolwiek upamiętnienia. Wpis na wydzielonym blogu – https://upadli.wordpress.com/2023/04/05/lesna-mogila-w-hucie-dzierazynskiej/ zapraszam.
Gdy przejdziemy pas przesłaniania, główne punkty oporu linii Mołotowa, aż na zaplecze pozycji tyłowych, dotrzemy do … Moczar. //Moczary to jeden z przysiółków Dziewięcierza, położony w bezpośrednim sąsiedztwie granicy polsko-ukraińskiej//. Poruszając się w tym pasie sowieckich umocnień możemy natrafić na mogiły żołnierzy sowieckich stacjonujących tu w 1941 roku.Wzdłuż całej linii Rawsko Ruskiego Rejonu Umocnionego mogił…
Krótki niedzielny spacer po roztoczańskiej buczynie. Niby nic nowego, ale z nastawieniem by przyjrzeć się na nowo staremu miejscu i tematowi.Niedawno w jednej z prac tematycznych, pojawiła się informacja o potencjalnym cmentarzu z okresu wielkiej wojny, na terenie, na którym rzeczywiście takiej nekropoli poszukuję. Określona jako potencjalna, na podstawie podobieństwa do kilku innych tego typu…
Są niespodzianki bardziej lub mniej przewidywalne, ale są też takie, których nie spodziewamy się zupełnie. To zaskoczenie, jeśli jest pozytywne sprawia ogromną radość. Na początku stycznia dostałem maila od osoby, której kilka lat temu udostępniłem parę zdjęć schronów bojowych linii Mołotowa, do powstającej wtedy książki o nadleśnictwie Lubaczów. Otrzymałem egzemplarz autorski (za który jeszcze raz…
Ze względu na rozszerzoną publikację tekstu związanego z drewnianymi przeprawami kolejowymi na trasie bełżeckiej kolejki wąskotorowej pierwotny wpis został usunięty i został zastąpiony opublikowanym tekstem zamieszczonym w nr 5 Przestrzeni Pogranicza pod tytułem ” Drewniane przeprawy kolejowe na linii kolei wąskotorowej Bełżec – Trawniki i Budy Dzierążyńskie” Temat wojskowej kolei wąskotorowej z Bełżca do Trawnik,…
Pas fortyfikacji, rozmieszczony w bezpośrednim sąsiedztwie linii demarkacyjnej, pomiędzy III Rzeszą a ZSRS z okresu 1939-1941. Jest to fragment sowieckich umocnień Rawsko Ruskiego Rejonu Umocnionego, ciągnącego się w obecnych granicach Polski od Wólki Wierzbickiej do Sieniawy i dalej w górę rzeki San aż po Medykę, wchodzącą już w obszar Przemyskiego Rejonu Umocnionego. Powstające na przełomie…
Jakiś czas temu wrzuciłem na stronę informację o opuszczonym cmentarzu w Nowosiółkach Przednich. W okolicy próżno szukać śladów po tej miejscowości wśród pól. Pozostała po niej jedynie mała zarośnięta wysepka, w której krył się cmentarz. Kiedyś zarośnięty tak, że trudno było wejść mimo, że znajdował się w bezpośrednim sąsiedztwie asfaltowej drogi. Kolejne, bardzo podobne miejsce…
Artykuł opublikowany w nr 50/2018 Gazety Horynieckiej, uzupełniony o linki ze zdjeciami do poszczególnych schronów oraz w tabeli o numeracje zgodna z GB Kriepost. Pas przesłaniania to sieć sowieckich schronów i umocnień ziemnych, położonych w bezpośrednim sąsiedztwie linii demarkacyjnej, utworzonej w 1939 roku pomiędzy III Rzeszą, a Związkiem Radzieckim. Głównym zadaniem tej części linii obrony…
Bardzo ciekawy i nietypowy kamienny krzyż z na gruntach wsi Zatyle w Lubyczy Królewskiej. Kilka słów więcej o nim na wydzielonym blogu pod linkiem – https://tomaszowskiekrzyze.wordpress.com/2022/09/27/lubycza-krolewska-kamienny-krzyz-przy-torach/
Kamienny cokół krzyża przydrożnego w pobliżu zbiornika wodnego Święcie. Szerszy opis znajduje się na wydzielonym blogu pod linkiem – https://wordpress.com/post/tomaszowskiekrzyze.wordpress.com/1026
Artykuł opublikowany w nr 3 Przestrzeni Pogranicza, gdzie nie uwzględniono korekty tekstu. Tekst po korekcie. Bardzo często osoby odwiedzające turystycznie Roztocze, a przy okazji schrony bojowe tak zwanej Linii Mołotowa, (prawidłowa nazwa tych fortyfikacji to Umocnienia Nowej Granicy Państwowej), zwracają uwagę na duże, głębokie, najczęściej okrągłe, bądź ośmiokątne otwory na stropach schronów z wąskim kanałem…
Kiedyś pokazałem koledze zaznaczoną na mapie cegielnię, znajdującą się w środku lasu na terenie Skrzypnego Ostrowa. Wspomniał, że jeszcze jakiś czas temu nad lasem widoczne były kominy. Tyle się wtedy o tym miejscu dowiedziałem i właściwie niewiele więcej wiem o nim dzisiaj. Kilkukrotnie byłem w tym lasku ale nie złożyło się by tu wpaść. Wizja…
Artykuł opublikowany w 53 nr Gazety Horynieckiej jako uzupełnienie do artykułu Pana Krzysztofa Woźnego zamieszczonego w numerze 49 wspomnianej gazety. W 49 numerze Gazety Horynieckiej znalazł się tekst Pana Krzysztofa Woźnego opisujący tajemniczy kopiec pod Werchratą. Teoria, że może być to kurhan tatarski, co miało być potwierdzone badaniami archeologicznymi, została odrzucona na podstawie właśnie braku…
Tekst zamieszczony w Gazecie Horynieckiej nr 55 Pomimo lat badań, publikacji mniej lub bardziej opartych na materiałach źródłowych nadal niewiele wiemy na temat realizowanych w okresie 1940/41 umocnień na nowej zachodniej granicy państwowej ZSRR[1], zwanej potocznie Linią Mołotowa. Rosyjskie archiwa dla regionalistów są nadal zamknięte a chyba tylko zawarte tam informacje mogłyby rozwiać wszelkie wątpliwości.…
Zawadki. Upamiętnienie pobytu Józefa Piłsudskiego w leśniczówce Zawadki. Cała historia została ładnie opisana na tablicy informacyjnej umieszczonej przy drodze z Zawadek do Łosińca, więc nie widzę potrzeby by coś tu wnosić od siebie. Na tablicy znalazła się również mała mapka z oznaczeniem, gdzie jesteśmy oraz miejsce, w którym stoi pomniczek, a gdzie kiedyś stała leśniczówka.…
Trafiłem tu zupełnie przypadkiem,, choć miejscowym to miejsce jest na pewno dobrze znane a przynajmniej wiedzą o jego istnieniu, bo chyba nie za wiele osób tu zagląda. Jakiś czas temu wspominałem o cmentarzu w Leliszce jako jednym z mniej dostępnych, jak również o Łabuńkach Drugich, gdzie znajduje się położony bezpośrednio przy drodze, w centrum miejscowości…
Przed szpitalem miejskim i liceum „na górce”, na skwerze w obrębie ulic Aleja Grunwaldzka, ulica Mickiewicza i Wyspiańskiego stoi pomnik Kościuszki. Solidny murowany sześcienny postument zwężający się delikatnie ku górze posadowiony jest na niewielkim wzgórku. Na centralnej ścianie posiada półokrągłą tablicę z płaskorzeźbą Tadeusza Kościuszki oraz poniżej zbliżoną do kwadratu tablicę z inskrypcją – „NACZELNIKOWI…
Jak słyszymy wyrażenie „zapomniany cmentarz”, to w pierwszej chwili przychodzi do głowy cmentarz greckokatolicki w Leliszce, tak jest on najczęściej nazywany. Biorąc pod uwagę jego popularność, to zapomniany nie jest, a może jedynie mało dostępny ze względu na utrudniony dostęp i brak wygodnej drogi prowadzącej do niego. Tu w Łabuńkach mamy zupełnie inną sytuację. Prawosławny…
Tego typu miejsca chyba są najmniej interesujące i bardzo często po prostu pomijane, często też trudno jednoznacznie powiązać je z budowaną w 1940 -1941 roku linią umocnień, tym bardziej, że część miejsc istniała znacznie wcześniej a tylko w okresie budowy mogła być kojarzona z budową umocnień. Takimi przykładowymi miejscami są stacje kolejowe, które pełniły rolę…
Jadąc drogą Tomaszów Lubelski – Ulhówek przejeżdża się przez miejscowość Podlodów PGR, właściwie jest to teren historycznie wchodzący w obręb miejscowości Rzeczyca. Po północnej stronie drogi rzuca się w oczy mała, zadbana kapliczka cmentarna. Jest to XIX wieczna greckokatolicka kapliczka, rozbudowana już po II wojnie światowej przez społeczność rzymskokatolicką po przejęciu obiektu. Pierwsza rozbudowa –…
Zaktualizowany wpis dotyczący cmentarza wojskowego w Dąbrowie Tarnawackiej, uzupełniony o archiwalne zdjęcia jak i kilka istotnych informacji związanych z tym miejscem. Zapraszam Dąbrowa Tarnawacka – cmentarz dwu wojen
Fragment tekstu opublikowanego na wydzielonym blogu jak również w Gazecie Horynieckiej. „Jakiś czas temu natknąłem się na zdjęcie nieistniejącego dziś cmentarza z okresu wielkiej wojny w Oleszycach. Po dotarciu do materiałów, z których pochodziła fotografia okazało się, że wspomniane zdjęcie jest tylko uzupełnieniem bogato ilustrowanego artykułu z 1915 roku o działalności, tak zwanych kolumn sanitarnych.…
Ślady grodziska pod Werchratą Gazeta Horyniecka nr 52 / opublikowane za zgodą autora i wydawcy. Kopiowanie i publikowanie całości lub fragmentów poniższego tekstu lub zdjęć bez zezwolenia jest zabronione. Jedne z pierwszych współczesnych badań powierzchniowych na terenie gminy Horyniec Zdrój, Roztoczu Południowym i Środkowym przeprowadził Zakład Archeologii Polski PAN w Krakowie w latach 1956 –…
Maziły kojarzą mi się przede wszystkim z przebiegającymi tu torami kolejowymi trasy Bełżec – Zawada. Nieduża wioska położona jest wzdłuż torów i drogi biegnącej przez wieś. Jednak oddalenie od głównych tras turystycznych i tranzytowych nadaje jej jakiegoś takiego sielskiego uroku. Przejeżdżając przez nią w upalny, letni dzień, dociera do nas jeszcze jeden impuls. Właśnie związany…
Cmentarz wojskowy pod Białym Słupem Mimo że teren Zwierzyńca jest jednym z najważniejszych miejsc turystycznego Roztocza i często odwiedzany jest przez turystów, zarówno z tych dalszych stron jak i z najbliższych okolic, często mobilnych na rowerach, motorach, w samochodach. To jednak tych chcących głębiej poznać historię tego bardzo ciekawego terenu rzadko można spotkać w miejscach…
Część I Drewniana cerkiew pod wezwaniem świętego Bazylego. Zbudowana z bali sosnowych, konstrukcji zrębowej z 1756 roku, przeniesiona z Lipska do Bełżca w 1838 na miejsce poprzedniej spalonej. Część II Taką informację o tym budynku odnajdziemy najczęściej w internecie. Tak też było i tutaj, jednak ze względu na pojawiające się szersze informacje, należałoby przynajmniej zaktualizować…
Nie ma już możliwości odtworzenia cmentarza wojskowego w Wasylowie Wielkim, jednak powoli klaruje się szansa na godniejsze upamiętnienie żołnierzy poległych w tym miejscu w 1914 roku. Może warto przybliżyć choć z grubsza co wtedy wydarzyło się na tym terenie. Krótki tekst związany z cmentarzem i bitwą pod Wasylowem na wydzielonym blogu – https://upadli.wordpress.com/2020/03/01/wasylow/
O leśnej mogile w Łabuniach Reformie wiedziałem już od jakiegoś czasu, nie kojarzę już nawet z jakiego źródła ta informacja pochodziła. Wydaje mi się, że był to program „Było… nie minęło” Adama Sikorskiego. Gdy przypomniałem sobie o tym temacie i na nowo zacząłem rozglądać się za informacjami, trafiłem na stronę Artura Pawłowskiego, który opisał historię…
Krzyże przydrożne, tak często mijane podczas naszych spacerów, są bardzo często bezimienne. Często też nie zastanawiamy się kto i po co je postawił. W Tomaszowie Lubelskim na końcach ulic 29 Listopada i Kopernika stoi taki właśnie, niby pospolity kamienny krzyż. Gdy przystaniemy przy nim i poświęcimy odrobinę czasu na odcyfrowanie cyrylicy, krzyż odsłoni imię fundatora,…
Powolne dreptanie po Roztoczu 